Wat is Visual Thinking Strategies?

Visual Thinking Strategies (VTS) is een methode en een houding. Van openheid, nieuwsgierigheid en respect voor verschil in perspectief. Hoewel oorspronkelijk ontwikkeld voor museumeducatie, biedt VTS een verrijkende benadering voor alle situaties waarin mensen samen kijken, luisteren, leren en werken.

VTS geeft vorm aan een onderzoekend groepsgesprek. Deelnemers praten met elkaar over een visuele bron. Dat kan een kunstwerk, afbeelding, tekst, object, grafiek - wat dan ook - zijn. Als het maar toegankelijk is voor iedereen.

Er is een gespreksleider die het gesprek aan de hand van een vaste set open vragen begeleidt. Aan de ene kant geven deze vragen ruimte aan alles wat er maar in de deelnemers opkomt. Aan de andere kant nodigen de vragen uit tot dieper doordenken en visueel onderbouwen van associaties en gedachten. De gespreksleider draagt geen kennis over, maar faciliteert het gesprek volgens een vast patroon. Het initiatief en het aandragen van de inhoud ligt bij de groep, terwijl de begeleider de regie heeft.

Door VTS-gesprekken te voeren vergroten deelnemers - jong tot oud - vaardigheden als waarnemen, luisteren, kritisch denken en (visuele) geletterdheid. Het geeft plezier om samen te kijken en er ontstaat verbondenheid in de groep. En soms ook ongemak. 

‘De aanpak nodigt uit tot een onderzoekende houding en actieve deelname. VTS biedt een veilige omgeving om nieuwe zienswijzen te ontwikkelen en te verkennen. Mensen worden zich bewust van hun eigen denkpatronen en die van anderen, en leren dat verschillen bestaan en verrijkend zijn.’ (Yenawine, 2012)

Voor wie?

Waar je ook vandaan komt en wie je ook bent, hoeveel of hoe weinig opleiding je ook hebt, iedereen kan deelnemen aan een VTS gesprek. De onderzoekende gespreksvorm geeft ruimte aan de inbreng van alle deelnemers. Elk gesprek is daarom anders, ook al gaat het over dezelfde afbeelding.

Het leren begeleiden van VTS-gesprekken is niet voorbehouden aan bepaalde mensen. Je hoeft geen kennis van kunst te hebben of bepaald werk te doen. Wat je nodig hebt om VTS-gesprekken te (leren) begeleiden is verwondering en de wil om stil te staan bij wat er in een bepaalde situatie gebeurt, in jezelf, in de groep.

VTS geeft je inzicht in je eigen rol en houding als je een gesprek voert. Je gaat anders luisteren en weet de aandacht te verplaatsen naar je gesprekspartner(s). Je krijgt tools in handen om gesprekken te voeren waarin verschillende perspectieven naast elkaar komen te staan.

Uiteenlopende professionals passen VTS toe, van leraren in het primair onderwijs, (kunstvak)docenten in het voortgezet onderwijs, artsen, museumdocenten, leidinggevenden, onderzoekers, docenten die taalles geven tot logopedisten, geestelijk verzorgers en creatief therapeuten.

Wil je het een keer proberen? Schrijf je in voor een online kennismakingsgesprek.

Geschiedenis

Visual Thinking Strategies is in de jaren 90 ontwikkeld door Philip Yenawine, destijds hoofd educatie van het MOMA in New York, en Abigail Housen, cognitief psycholoog en onderzoeker aan de universiteit van Harvard. De aanleiding was de constatering dat bezoekers van het museum zich uitstekend vermaakten maar vrijwel niets onthielden van wat ze te horen hadden gekregen tijdens een rondleiding. 

Wat gebeurt er in de hoofden van mensen wanneer ze kijken naar kunst? Dat was de vraag die Housen vanaf begin jaren ’70 bezig hield. Ze ontwikkelde een innovatieve methodiek om het denken vast te leggen dat gebeurt tijdens het kijken naar kunst. Vele honderden - en inmiddels duizenden – Aesthetic Development Interviews (ADI) verzamelde ze. Op basis van dit materiaal constateerde Housen dat het kijken naar- en denken over kunst volgens een bepaald patroon verandert naarmate mensen meer kunstwerken zien en daarop reflecteren. Dit noemde ze de esthetische ontwikkeling. 

Samen ondernamen Housen en Yenawine de zoektocht om een interventie te ontwikkelen die het leren van museumbezoekers ondersteunt in plaats van een ervaring te bieden die plezierig is maar vervluchtigt. De uitkomst van deze jarenlange samenwerking is VTS. Inmiddels wordt VTS in de VS met succes toegepast in meer dan 30 Staten, 300 basisscholen, een aantal universiteiten en ruim 100 musea. Nieuwe toepassingsgebieden zijn medische opleidingen en de de zorg. De afgelopen tien jaar is de methodiek verder verfijnd door onderzoek en praktijkervaring. 

Registratie van zoomgesprek met Philip Yenawine